La guerre en Ukraine et la politique d’accueil en Belgique
La guerre en Ukraine et la politique d’accueil en Belgique

La guerre en Ukraine et la politique d’accueil en Belgique

Vanessa Matz (cdH): Madame la présidente, nous nous associons évidemment à vos paroles et à celles du premier ministre face à ce drame que vit l’Ukraine. J’en profite pour exprimer à nouveau toute notre compassion à ces milliers de victimes innocentes, à ces civils qui n’ont rien demandé mais aussi à ces milliers de réfugiés qui sont jetés sur les routes de l’exil. Il y a effectivement, dans le chef de l’Europe, un défi historique. Je m’en tiendrai, monsieur le secrétaire d’État, à celui qui concerne l’accueil des réfugiés.

D’abord, il y a évidemment beaucoup de générosité et c’est tant mieux! Les citoyens sont au rendez-vous de la générosité, non seulement avec des convois qui partent tous les jours, notamment vers la Pologne, mais aussi par rapport à l’accueil de ces réfugiés. Mais il règne un désordre à Bordet. Vous avez annoncé que le Heysel deviendrait un autre lieu d’accueil et d’enregistrement de ces personnes réfugiées mais ce n’est pas suffisant. Il faudrait beaucoup plus. En Wallonie, en Flandre, à Bruxelles, des personnes attendent des heures dans le froid alors qu’elles ont déjà connu un chemin chaotique extrêmement éprouvant. Cela n’est pas acceptable! Quelles sont les mesures que vous allez mettre en place pour remédier à ce désordre?
Ensuite, il y a le défi de la coordination entre l’offre et la demande. Beaucoup de citoyens se sont proposés pour héberger des personnes. Il y a des structures, etc. Comment peut-on beaucoup mieux organiser cette coordination pour faire correspondre l’offre et la demande et pour que chacun puisse directement trouver une place?
Enfin, il faut penser à soutenir les pouvoirs locaux qui vont avoir besoin de moyens; je pense notamment aux CPAS qui devront faire face à l’accueil social de toutes ces personnes déplacées.

Je vous remercie.

Eerste minister Alexander De Croo: Mevrouw de voorzitster, dames en heren volksvertegenwoordigers, de laatste vraag maakt me stil. Ik heb heel veel moeite om mijn schaamte te verbergen voor wat hier net werd gezegd. Ik hoop dat u dat samen met mij veroordeelt.

Dames en heren, het Europees continent is altijd een open continent geweest, een continent dat open staat voor de wereld. Openstaan voor de wereld is het Europees project geweest, een project van humanisme, een project van samenwerking, een project van mensen te helpen die in nood zijn. Er zijn mensen in nood in Europa, maar er zijn ook mensen in nood op andere plaatsen van de wereld. Ik hoop dat we ter zake geen kunstmatig onderscheid maken, hoewel op het Europees continent iets fundamenteel veranderd is.

Ons continent is veranderd. Dit is het einde van een tijdperk van vrede op het Europees continent. Het is het einde van een tijdperk waarin op het Europees continent een land een ander land niet zomaar binnenvalt zonder argumenten, unprovoked, zoals men het vaak in het Engels heeft gezegd. Heel veel van de zekerheden die we in Europa hadden, zijn vandaag onzekerheden geworden. We zullen heel veel zaken moeten herbekijken.

Nous allons devoir réanalyser la méthode avec laquelle nous organisons notre sécurité et notre défense. Nous allons devoir réanalyser notre politique énergétique. Nous allons devoir réanalyser notre souveraineté économique. Et nous allons devoir examiner la façon de gérer une crise d’asile et de migration qui sera beaucoup plus difficile à gérer que toutes les crises que nous avons connues jusqu’à maintenant.

Dat is nu precies de agenda van de top van Versailles die op het juiste moment, namelijk vandaag en morgen plaatsvindt. We hebben als Europese regeringsleiders best wel wat zaken te bespreken.

Ik stel vast dat Europa de voorbije jaren op moeilijke momenten, waarin haar gevraagd wordt om de leiding te nemen, daar ook in slaagt, en dat de Europese bevolking op moeilijke momenten naar Europa kijkt. Na de manier waarop men de covidcrisis aangepakt heeft, ziet men vandaag dat de Europese bevolking Europa vraagt om de leiding te nemen op dit moeilijke moment. Ik stel vast dat er op drie dagen tijd drie landen zijn die zeggen dat ze lid willen worden van Europa. Dan denk ik dat we iets te bieden hebben.

Wat heeft Europa vandaag te bieden? Vrijheid, veiligheid, democratie, dat zijn de zaken die we vandaag op de tafel leggen. In de voorbije dagen heb ik een regeringsleider van een land buiten Europa aan de telefoon gehad. Hij zei me: « We are desperately trying to remain part of the free world. But we fear that we are failing. We are looking in your direction. » Dat is wat er vandaag gebeurt. Landen voelen zich geïntimideerd en willen een vrije samenleving blijven. Deze landen kijken vandaag naar Europa.

Wat moet Europa daar tegenover zetten? Daarnet haalde ik een aantal onderwerpen aan. Eerst en vooral, op het gebied van Defensie is er nood aan meer, maar wel meer geïntegreerd en beter. Op het vlak van lidmaatschap bestaat er vandaag een proces, maar daar moet ook een politiek proces tegenover staan dat ervoor zorgt dat we landen die in onze richting kijken sneller naar ons toe kunnen halen. We moeten dat meer zichtbaar maken.

Ik weet dat de bevoegde ministers het er straks over gaan hebben, maar op het vlak van energie geloof ik in de vrije markt. Maar als die vrije markt hysterisch geworden is en compleet irrationeel met prijzen die totaal los staan van de realiteit, is het ten zeerste de vraag of nationale overheden geld op tafel moeten blijven leggen dat uiteindelijk terechtkomt bij degene die ze bevechten. Als een beurs irrationeel is, dan legt men de beurs stil. Als de energiemarkten irrationeel zijn, dan lijkt het mij absoluut logisch dat men tussenbeide komt. Ik ging ervan uit dat ik tien minuten de tijd zou hebben, dus zal ik proberen snel nog op een aantal vragen te antwoorden.

Mijnheer Freilich, u bent in uw partij specialist inzake cybersecurity. U weet toch zeer goed dat dat een gedeelde verantwoordelijkheid is. Ook de klassieke veiligheid is een gedeelde verantwoordelijkheid. U bent als persoon ook verantwoordelijk voor de beveiliging van uw huis.

Van het Centrum voor Cybersecurity België mag men verwachten dat het monitoring en aanbevelingen doet en dat het optreedt als het ziet dat er een concrete dreiging is. Het is dus de verantwoordelijkheid van degenen die infrastructuur hebben om voor hun eigen veiligheid te zorgen, maar het Centrum voor Cybersecurity België staat hen daarin bij. Wij hebben de voorbije weken geen significante aanvallen gezien, maar wij zijn natuurlijk in verhoogde staat van paraatheid.

En ce qui concerne le flux de réfugiés, nous avons en effet eu une réunion avec les ministres-présidents ce matin afin d’estimer correctement ce à quoi nous allons être confrontés et déterminer qui fait quoi. Nous allons faire face à une situation que nous n’avons pas encore connue dans notre pays au cours des dernières décennies.

Il est clair qu’au niveau fédéral, nous assurons l’accueil, l’inscription, la gestion et le financement des CPAS mais, naturellement, le logement proprement dit et tout ce qui y est associé (l’enseignement, les soins, etc.) relèvent de la compétence des entités fédérées. Nous avons convenu d’une procédure de travail et décidé que le Centre de crise National gérera le tout.

Tot slot wil ik het hebben over asiel en migratie. Wij staan nu immers voor een onwaarschijnlijke opdracht. We zien in ons land bijzonder veel solidariteit en gastvrijheid en we kunnen daar alleen fier op zijn. Het zal echter een inspanning van lange duur zijn, het wordt geen wandeling in het park.

Als samenleving zullen wij op een bepaald moment geconfronteerd worden met uitdagingen. De integratie van tienduizenden vluchtelingen die een andere taal spreken en wier kinderen naar school moeten gaan, zal een uitdaging zijn voor ons allemaal. Het gaat dan over middelen maar vooral ook over mensen en attitude. Die attitude moeten we hebben.

Als Europeanen dragen wij een enorme verantwoordelijkheid en wij Belgen kunnen dat aan. Onze menselijkheid heeft ons in de covidcrisis zeer ver gebracht. Welnu, op dit moment moeten wij een beroep doen op onze menselijkheid voor mensen die weglopen van geweld, die met hun hebben en houden hebben geprobeerd naar hier te komen en die reikhalzend uitijken naar de vrije wereld. Laten wij hun in de komende weken en maanden tonen wat die vrije wereld is, een wereld waarin wij begrip hebben voor mensen en waarin wij weten dat wij onwaarschijnlijk veel aankunnen als wij samen de inspanning doen.

Staatssecretaris Sammy Mahdi: Mevrouw de voorzitster, dames en heren Kamerleden, ze zijn ondertussen al met 2,3 miljoen. Iedere dag komen er meer dan 100.000 mensen bij. Dit is de allergrootste uitdaging op vlak van asiel en migratie waar de Europese Unie voor staat. Tegenover die allergrootste uitdaging zullen we ook allergrootst moeten zijn.

Nous l’avons déjà fait au niveau européen, avec la directive relative à la protection automatique, attribuée pour la première fois dans l’histoire de l’Union européenne. Nous allons faire en sorte que chaque personne arrivant en Belgique en provenance d’Ukraine, qu’elle soit ukrainienne ou reconnue réfugiée en Ukraine, reçoive cette protection et soit accueillie chez nous.

Een dag later, op 4 maart, hebben wij het registratiecentrum geopend in Brussel, om iedereen te registreren die hier toekomt. De capaciteit zal uiteraard nog vergroot moeten worden, maar ondertussen hebben wij al meer dan 3.000 mensen geregistreerd. Ik wens de mensen van de Dienst Vreemdelingenzaken, van Fedasil en van het Rode Kruis, die dag in, dag uit, van maandag tot zondag, van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat, heel hard werken, te bedanken voor het enorme werk dat zij verzetten.

Wie ik uiteraard ook wil bedanken, zijn de lokale besturen en alle burgers die vandaag al bewezen hebben wat ik allang wist: wij zijn een solidaire samenleving. Wij zijn solidaire mensen. Wij openen onze harten voor personen die vluchten. Wij openen onze harten voor echte vluchtelingen: voor echte vluchtelingen uit Afghanistan, voor echte vluchtelingen uit Syrië, voor echte vluchtelingen uit Oekraïne, en voor alle echte vluchtelingen die bij ons terechtkomen. Met de hashtagplekvrij-actie hebben wij heel veel solidariteit bereikt, maar wij zullen nog veel meer nodig hebben.

Nous aurons besoin de tout et de tout le monde. Nous connaissons les enjeux en matière de logement au niveau des Régions. La création de logements est un enjeu énorme. Elles ne pourront pas l’assumer toutes seules. Nous devrons agir tous ensemble, gouvernement fédéral et Régions.

C’est la raison pour laquelle nous nous sommes réunis encore ce matin. Nous allons devoir travailler coude à coude et créer des logements collectifs de grande capacité pour faire en sorte que chaque personne puisse être accueillie dans les meilleures conditions.

Wij hebben dus al de afspraak gemaakt met de regio’s dat tegen eind maart 2022 verschillende tienduizenden plaatsen zullen worden gecreëerd door de regio’s. Dat is het voluntarisme dat wij vandaag nodig hebben, om door de huidige crisis te geraken.

Er is daarnaast ook de registratie in Brussel. Ik verklaarde dat op 3 maart 2022 de Europese Unie de beslissing tot automatische bescherming heeft genomen. Een dag later namen wij de beslissing over de registratie in Brussel, die qua capaciteit zal moeten verhogen. Tegen maandag moeten wij op de Heizel zitten en moeten wij vluchtelingen in de juiste omstandigheden kunnen verwelkomen. Een aantal sprekers heeft het al aangegeven. Brussel alleen zal uiteraard niet voldoende zijn. Wij zullen moeten decentraliseren. Wij zullen registratie nodig hebben in verschillende steden, die ervoor zorgt dat wij Oekraïners overal in dit land in de juiste omstandigheden kunnen opvangen.

Ten slotte, er zijn uitdagingen op alle mogelijk vlakken. Er is in eerste instantie de huisvesting.

Mais il y a encore tellement d’autres choses à faire, notamment pour ces petits enfants qui arrivent ici, qui veulent aller à l’école et jouer dans un club de foot, pour ces femmes qui veulent travailler, contribuer et avoir une aide psycho-sociale dont elles ont tellement besoin et que nous devons leur accorder. Nous devrons faire tellement de choses ensemble. Et, ce que je ne veux surtout pas faire, c’est regarder dans cette lasagne institutionnelle qui doit faire quoi. Tout le monde doit y mettre du sien. Nous n’avons pas le temps de nous poser la question de ce que l’autre doit faire. Nous devons nous demander ce que nous pouvons faire.

Wat we vandaag doen, is een klim van vierde categorie met tienduizenden tot honderdduizenden mensen die mogelijks naar België zullen komen. Het wordt een klim buiten categorie. Alleen trappen zal niet lukken. We zullen allemaal samen moeten trappen. We moeten solidair zijn. We moeten hard werken. We moeten niet kijken naar elkaar, maar met elkaar naar alle Oekraïners, vandaag in de zaal, vandaag in de straten in Brussel, in onze dorpen, in heel het land. Dit zijn mensen die van ons solidariteit verwachten, niet alleen in tweets, niet alleen op Facebook, niet alleen vandaag, niet alleen morgen maar ook de komende maanden en jaren. Het is tijd dat we solidair zijn met de Oekraïners die hier vandaag het meeste nood aan hebben. We zullen ze niet lossen, niet vandaag, niet morgen, nooit.

Vanessa Matz (cdH): Monsieur le premier ministre, monsieur le secrétaire d’État, je vous remercie pour ces réponses très volontaristes. Nous soulignons le fait que le gouvernement semble être dans l’action. C’est important. Je voudrais aussi vous remercier. Vous avez dit: « Je ne vais pas m’embarrasser de la lasagne institutionnelle. » La tentation aurait été grande avec un statut de protection temporaire de dire: « Au fond, ce sont les entités fédérées qui sont responsables et moi, je m’en lave les mains. » Je veux vraiment le souligner de votre part parce que vous voulez garder la conduite de cette crise et c’est important.

À présent, on attend du concret, à savoir la décentralisation des centres d’enregistrement. Vous l’avez dit, c’est important, il faut la rendre opérationnelle assez vite. Il faut aussi des aides financières complémentaires pour les CPAS et de la coordination parce que les bonnes volontés sont nombreuses mais il faut les ressembler dans un seul lieu.

Lire le compte rendu de la séance plénière

Revoir la vidéo de la séance plénière